Wat zijn handige medicijnen en middeltjes die je standaard op stal moet leggen?
Ervaren paardenhouders lossen vaak zelf al een heleboel veel voorkomende probleempjes op. En het lijkt soms of ze zichzelf in de problemen brengen op zondagen, feestdagen of laat op de avond - en dan kan je niet altijd snel een dierenarts bereiken. Daarom hieronder enkele suggesties om in huis te hebben om meteen de eerste zorg te verlenen. Bel bij twijfel altijd de dierenarts!
wondverzorging
Ontsmetten van nieuwe wonden
> Drinkwater of Vetericyn spray voor het uitspoelen van een wonde. Bij specifieke wondes heeft de dierenarts liever niet dat je al met een ontsmetting aan de slag gaat. Uitspoelen kan echter wel.
> Isobetadine maar wat nog handiger is: isobetadine gel. Voor benen is het soms wel handiger om ook de Isobetadine shampoo in huis te hebben. Gebruik Isobetadine niet langer dan 10 dagen - jodium zal bij veelvuldig en langdurig gebruik de huidvorming remmen. Vraag bij de dierenarts bij langere genezing naar een ander ontsmettingsmiddel, zonder jodium.
> watjes (worden snel vuil in de opslag) of steriele doekjes (zijn apart verpakt en altijd proper)
> meetlatje om de wondopening te meten. Hiermee kan je de dierenarts correct informeren en kan de genezing monitorren (zonder je te verliezen in de emotionele schok)
Voor schrammen, oppervlakkige wondjes en genezende diepere wonden:
> Zinkzalf (Sudocrem of Dermocrem) of de zeer goede MSM zalf van Anima Vita
> Honingzalf : kies wel voor een bio-variant want het gaat om onbehandelde, rauwe honing.
jeuk
> gewone jeuk zoals van een gewone insectenbeet hoef je niets aan te doen. Tenzij je paard dit toch heeft opengekrabt, dan kan je aloë vera gel erop smeren of zinkzalf.
> jeuk als gevolg van zomerexceem (manen of staartexceem) is een allergische reactie op de beet van de vervelende knutjes (kleine muggetjes). Gewone insectenwerende middelen werken slechts voor zeer korte duur terwijl deze muggen 2 keer per dag actief zijn: namelijk tijdens de schemering. Producten op basis van DEET helpen langer voor bijvoorbeeld een rit van een paar uur. Kies voor minimaal 50% DEET en spray dit niet op het gezicht. Z-itch is een product specifiek ontwikkeld tegen de knutjes. Wekelijks 10ml druppelen op de huid houdt je paard vrij van de muggen (en vliegen, dazen, teken, horzels en dergelijke). Druppel dit niet op de kroelplekken en niet op het gezicht! Enkel te verkrijgen via de dierenarts.
> luizenkam; luizen houden van warme, donkere plekken en je treft ze meestal in de vroege lente aan. Bij luizen contacteer je de dierenarts voor aangepaste shampoo. In de winter kan je ook naar druppels vragen die net zoals bij de hond op de huid worden gedruppeld. Finecto heeft ook een vachtspray tegen luizen die vrij verkrijgbaar is. Let op dat je natte paard geen kou vat bij het opdrogen tijdens de winter!
hoefverzorging
> Producten die de straal gezond houden, heb je best voor het grijpen liggen. Een goeie hoefklei zoals die van Red Horse met voldoende zinkoxide houdt de diepste spleetjes en gaatjes proper.
> Sanogene kan je gebruiken als een makkelijke ontsmettingsspray of spoelmiddel - beide zakjes gooi je in een grote lichtdichte fles (UV breekt het product af) - even 5 minuutjes rustig mengen - aanlengen met 1,5 liter water en je hebt voldoende om regelmatig te sprayen.
> bij het vermoeden van een hoefzweer of blein ga je het hoorn week maken door te weken in water met bijvoorbeeld soda. Hoe vaker en langer weken, hoe sneller de vuilprop eruit is op een veilige en natuurlijke manier. Weken kan je in een Flex Tub doen of je legt 4 balkjes op de grond met een zeiltje erin. Dat vul je dan met een laag water met soda en je zet je paard erin. Je kan ook een Animalintex verband in een Tubbease schoen steken of onder de zool inbinden met een vetwrap (bescherm de vetwrap met Duc-tape aan de onderzijde).
oogverzorging
> dagen met wind en vliegen zorgen vaak voor ontstoken ogen. Eenvoudige ontstekingen zijn perfect te verhelpen met Terramycine. Gebruik telkens een propere vinger om aan te brengen in het oog. Is de ontsteking na 3 dagen niet over: bel je dierenarts. Na openen is de Terramycine beperkt houdbaar om in ogen te smeren maar kan nog wel perfect als huidzalf gebruikt worden. Deze zalf is vrij verkrijgbaar.
> Vetericyn heeft ook een oogspoelmiddel dat goed werkt.
> Middeltjes op basis van rozenwater of kamille moeten absoluut alcoholvrij zijn (let op: kan enorm prikken! Dus test even op jezelf). Gebruik bij elk oog een proper watje en producten die goedgekeurd zijn om te gebruiken in het oog.
buikpijn (koliek)
Ben je toevallig bij je paard terwijl hij of zij licht koliekerig lijkt te zijn - bel uiteraard de dierenarts bij twijfel - dan is Colosan van VITALStyle vaak een fijne eerste hulp terwijl je wacht op de dierenarts. Wandel kalm en rustig met je paard. Worden de symptomen na 10 minuten niet minder: bel de dierenarts!
Een ander middel is Elixir. Eeuwen lang werd elixir gebruikt bij darmproblemen bij paarden en koeien.Het is natuurlijk de vraag of de hedendaagse elixirs hetzelfde effect hebben als de elixirs uit de 16de eeuw die bestonden uit aloë, mirre, saffraan met bradewijn als oplosmiddel. Toch kon men in 1905 nog steeds Elixir Hippophile kopen als middel tegen koliek bij paarden. Misschien hielp het beter voor de paardeneigenaar om de zenuwen en paniek onder controle te houden tijdens het wachten op de dierenarts?
Nog enkele tips:
oefen het temperatuur meten van je paard (via de anus - zorg ervoor dat je niet in een mestbal zit met de thermometer)
beschrijf bij de dierenarts de symptomen (niet je hele verhaal hoe hard je geschrokken bent) en vermeld de temperatuur; zeg iets over de ademhaling en hartslag; al dan niet zweten; lichaamshouding en -gedrag; mate van eetlust en wateropname; zwellingen op het lichaam; plaats van wondes en meet de grootte in cm en hoeveelheid bloedverlies; hoe lang de symptomen al bezig zijn. Hoe zakelijker jij dit communiceert, hoe beter de dierenarts de situatie kan inschatten en in actie komen.
als je paard zich niet adequaat kan verdedigen in de kudde door zijn of haar toestand: haal je paard uit de kudde en geef hem of haar een eigen paddockje om te bekomen.
Bronnen
Elixir als paardenmiddel, L. Devriese, Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift, 2005, 74, 324- 329.
Cursus Koliek, DA S. Teysen, Syntra, 2012
Handboek Paardenziekten, T. Pavord, M. Pavord, Veltman Uitgevers, 2011
DISCLAIMER: Barbara Hoekstra is een all round opgeleid paarden professional met daarnaast wetenschappelijke achtergrond. Bovenstaande informatie zijn suggesties maar geen garanties en er kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaard worden. Elke paardeneigenaar wordt geacht zelf met gezond verstand de ernst van de toestand van zijn of haar paard in te schatten en is zelf verantwoordelijk voor het bellen van de dierenarts. Bij enige twijfel: BEL DE DIERENARTS!
