Smakelijke en eetbare bomen, struiken voor op je paddock
Als bioloog krijg ik vaak de vraag: is die boom giftig voor mijn paard? Ik dacht: laat ik het eens omdraaien en hier een lijstje zetten van welke bomen en struiken je paard wél kan eten. Bomen en struiken hebben namelijk veel meer voordelen dan dat de gemiddelde hak-om-spuit-dood-tuiniers kennen.
Voordelen
Bomen en struiken breken de wind, nemen vocht op en voorkomen erosie (salut/doei modder), zorgen voor schaduw én … geven leven aan allerlei kleine dieren, vogels en insecten - wat ons milieu broodnodig heeft. Paardvriendelijke huisvesting en biologische opwaardering* gaan namelijk hand in hand. En je mag ze zonder vergunning plaatsen: een voordeel waar een dak, muur of verharding niet tegenop kan.
Overzicht
Hieronder geef ik een overzicht van welke bomen en struiken je kan aanplanten. Elke soort staat gelinkt naar een externe website over de boomsoort. Veel bomen kan je ook als struweel (een bosje) aan planten in plaats van ze te laten uitgroeien tot solitaire bomen.
Kies voor inheemse bomen en struiken - een grotere kans op succesvolle groei én je doet de lokale fauna een groot plezier!
Welke bomen en struiken zijn geschikt voor je paddock?
Om hagen mee te vormen:
Braam (heeft wel de neiging tot woekeren maar de jonge scheuten worden graag gegeten)
Framboos (idem braam en de paarden zijn er gek op)
Hoe kom je aan (gratis) bomen?
1) Wil je ze nu? Koop ze dan duur in je lokale tuincentrum/boomkwekerij
2) Voor inheems plantgoed kan je subsidies krijgen als je via jouw Regionale landschap gaat. Het project Paard en Landschap ondersteunt paardeneigenaars financieel om hun landbouwperceel terug mooi landschappelijk in te kleden.
3) Ook gratis kan je bomen opkweken:
zaaien: zaad in een pot met humusrijke grond plaatsen en vochtig houden. Noten moeten eerst 2 maanden de ijskast in voor uitzaaien. Na 15 mei de jonge scheuten uitplanten.
stekken: een groeikrachtige tak van de moederplant afzagen, eventueel de bast inkerven, en in de grond zetten of in een pot met humusrijke grond. De tak met minimaal 1/3 van de totale lengte in de grond geplaatst worden zodat er zeker voldoende knopen met de grond in contact komen en wortels kunnen maken. Meestal tussen januari en maart maar eerder kan soms ook al wel.
afleggen: een jonge scheut ombuigen naar een pot met humusrijke grond en wachten tot die scheut wortels vormt op het vlak dat in de pot zit. Als er voldoende wortelvorming is, mag je de scheut los snijden van de moederplant. Dit kan het hele jaar door.
TIP: Heb je op je paddock niet veel ruimte om scheuten of stekken te laten schieten? Misschien in je tuin wel? Graaf dan plantkuilen en bekleed deze met jutte of worteldoek. Doe dan de humusrijke grond in die jutte en plant de scheuten/stekken. Zo kunnen die in je tuin groter en sterker worden maar kan je ze over een paar jaar wel nog heel uit de grond halen als je ze op hun definitieve plaats gaat planten.
Welke zijn wel giftig?
Wintergroene bomen en struiken (denk aan laurier, taxus, hulst, naaldbomen, klimop …)
Snoeihout van de buren
Leid je buren op in wat ze voor je opzij mogen leggen en wat niet. Wintergroen is NIET okay - knoop dat goed in hun oren. Steek bij mensen een briefje in de brievenbus tegen de snoeitijd aan dat ze je een seintje moeten geven. Velen zullen dat graag doen want het is “voor de dieren” én ze hoeven er niet mee naar het containerpark.
TIP: Bamboe en riet staan hierboven niet in het lijstje maar zijn ook zeer smakelijke planten. Paarden knabbelen de twijgjes eraf. De stokken kan je achteraf gebruiken in je takkenwal of snipperen.
* betekent gewoon dat je je paddock voor allerlei dieren interessanter maakt, doordat je hen met de aanplantingen voorziet van schuilplekken, voedsel en doorgangen naar nieuwe leefplekken.